हरती मा: कथा कथनको मिश्रण र साहसको संगीत यात्रा “दाफा”


काठमाडौं। नेवारी समुदाय आफ्नो परम्परागत संगीत अभ्यास र संस्कृतिमा धेरै धनी छ।

हामी नेवारहरूसँग प्रदर्शन गर्न धेरै सांस्कृतिक पक्षहरू छन्, जस्तै जात्रा, चाडपर्व, दफा, आदि। यद्यपि, पश्चिमी संस्कृतिको बढ्दो आकर्षणले हाम्रो ध्यान हाम्रो आफ्नैबाट टाढा खिचिरहेको छ।

आजकल, हामी मेहेन्दी, जन्मदिनमा केक काट्ने जस्ता अन्तर्राष्ट्रिय प्रवृत्तिहरू अपनाउँदैछौं, र विवाह समारोह, बारा (गुफा), व्रतबन्ध, र दफा गायन जस्ता हाम्रा आफ्नै सांस्कृतिक अभ्यासहरू बिर्सिरहेका छौं। 

नेवारी संस्कृतिको महत्त्व, यसको मूल्य र यसको अस्तित्वलाई बुझेर,  संस्थाले नेपाली संस्कृति र सम्पदाको प्रवर्द्धन र संरक्षण गर्न काम गरिरहेको छ। यस उद्देश्यका लागि, हामीले “दफा बचाउनुहोस्” नामक परियोजना सुरु गरेका छौं।धिङताङ दाफा समाज २०८१ मा स्थापित ४४  महिला सदस्यता भएको गैर-नाफामुखी संस्था हो।

हाम्रो पहिलो परियोजनाको रूपमा, हामीले जय हरती मा: दाफा प्रस्तुति पूरा गरेका छौं। जुन असाेज ९ गते प्रिमियर हुने तय छ। हामी तपाईंहरू सबैलाई यस ऐतिहासिक दिनमा हामीसँग सामेल हुन आमन्त्रित गर्न चाहन्छौं।

धिङताङ दाफा समाजका सदस्य:

शारदा डंगोल (अध्यक्ष)
शम्भु महर्जन (उपाध्यक्ष)
महेश डंगोल (सचिव)
गंगा महर्जन (कोषाध्यक्ष)

राकेश महर्जन (सदस्य)

विनोद महर्जन (सदस्य)

निस्ता डंगोल (सदस्य)

हिमाल डंगोल (सदस्य)

पूजा मानन्धर (सदस्य)

दाफा नेवा भक्ति संगीत, दाफा संगीत शास्त्रीय राग र तालमा आधारित भक्ति संगीत प्रस्तुत गर्ने विशुद्ध नेवा कला हो।

यो प्राचीन संगीत दाफा खल भनिने संगीतकारहरूको समूहद्वारा प्रदर्शन गरिएको छ।

दाफा नेपालको सबैभन्दा दुर्लभ रूपमा जीवित सबैभन्दा पुरानो भक्ति संगीत हो, जसको उत्पत्ति नेवारी समुदाय भित्र मात्र भएको छ। दाफामा प्रयोग हुने विभिन्न वाद्ययन्त्रहरूमा समावेश छन्: खिन, पश्चिमा, धिमे, नागडा, डमारु, जसमा झ्यालीहरू जस्तै: पोङ्गा, ता, भूस्य, तीनचु, आदि समावेश छन्। दाफामा संगीतका विभिन्न ढाँचाहरूमा द्योह ल्हा, चु मा, बटवा, ग्वारा, लज, चाली, गौ, धोचा, आरती, आदि समावेश छन्।

हरती मा: कथा कथनको मिश्रण र साहसको संगीत यात्रा “दाफा”

१८ औं शताब्दीको नेपालमा, शाही दरबारमा बिफरको प्रकोप भयो, र एक निर्दोष परिवारलाई गलत रूपमा दोष लगाइयो र आफ्नो घर छोड्न बाध्य पारियो। जंगली जंगलमा निर्वासित, तिनीहरूले भोक, डर र थकान सामना गरे। बाटोमा, तिनीहरूले अपरिचितहरूलाई भेटे जसले तिनीहरूलाई साहस, दया र आशाको बारेमा पाठ सिकाए। सबै हराएको जस्तो लागेपछि, एक रहस्यमय महिला “हरती मा:” देखा परिन्, जो सुरक्षा-मार्गदर्शन गर्ने देवी थिइन्। तिनीहरूलाई सुरक्षित रूपमा र एकता र करुणाको वास्तविक अर्थ देखाउँदै मार्गदर्शन गर्छिन्।

परम्परागत नेपाली संगीत, नृत्य र कथा कथनको मिश्रण हो। हारती माँ बाँच्ने कथा मात्र होइन। यो परिवार, लचिलोपन र आशाको कथा हो।

हारती माँ, जसलाई अजिमा द्योह पनि भनिन्छ, काठमाडौँ उपत्यकाका नेवारहरूको प्रिय देवी हुन्, जसले बालबालिकाको रक्षा गर्छिन् र रोगहरूबाट जोगाउँछिन्। स्वयंभू नाथ स्तूप नजिकै रहेको उनको मन्दिर पूजाको एक महत्त्वपूर्ण स्थल बनेको छ, र उनले समुदायलाई प्रेरणा र सुरक्षा दिइरहेकी छिन्। दाफा संगीत शास्त्रीय राग र तालमा आधारित भक्ति संगीत र हारती माँ कथा प्रस्तुत समावेश छन्।